Türkiyənin duayen qəzetçisi, Azərbaycan sevdalısı Ardan Zentürk Musavat.com üçün həftədə bir dəfə yazı yazır. "Türkiye mektubu" rubrikası altında yayınlanan yazılar orijinal ləhcədə - Anadolu türkcəsində təqdim olunur. Əminliklə inanırıq ki, hazırda hər bir azərbaycanlı Anadolu türkcəsində oxumağı və anlamağı tam olaraq bacarır. Üstəlik, hazırda Anadolu türkcəsi türk dövlət və toplulqları arasında ortaq türkcə rolunu oynamaqdadır.
Dəyərli Ardan Zentürkün 22-ci Türkiye mektubu: TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI NE ZAMAN TOPLANACAK?
- Rusya’nın Ukrayna topraklarında karşılaştığı durum, ekonomide yaşadığı büyük kuşatmanın büyük bir kırılma yarattığı gerçektir. Sürecin devamı, Türk dünyasının geleceğinin belirlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
- Batı tüm kurumlarıyla derlenip toparlanma süreci yaşarken İstanbul’da 12 Kasım 2021 günü resmen ilan edilmiş olan TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI’nda hiçbir hareketlilik yaşanmaması dikkat çekicidir.
Rusya lideri Vladimir Putin, Ukrayna’ya dönük askeri harekat öncesinde iki hatalı değerlendirme yaptı, bugün dünya, bir efsane ordunun cephedeki “çırpınmalarını” izliyor.
- ABD Başkanı Joe Biden’ın, Ukrayna sınırındaki Rus askeri yığınağı başladığı andan itibaren söylediği “Rusya ile askeri çatışmaya asla girmeyeceğim ama, tahmin edemeyeceği kadar sert ekonomik yaptırım uygulayacağım” sözünü hafife aldı. Kremlin, bu sözlerin adeta harekata “yeşil ışık” anlamına geldiğini, devamında yaşanılacak ekonomik yaptırımların ise, 2014 Kırım İlhakı sonrasında yaşanılanlardan farklı olmayacağını düşündü. Hata!..
- Rusya İstihbarat Servisi FSB’nin 5’nci Birimi tarafından hazırlanan rapor, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy’nin halk tarafından sevilmediğini, halkın 2014’te Kırım’da olduğu gibi Rus ordusunu iyi karşılayacağı, Ukrayna ordusunun da Rusya ile çatışmaya hazır olmadığı yazıyordu. Bu, aslında Putin’in duymak istediklerinin özetiydi. Hata!
- KÖŞEYE SIKIŞMAK, BELKİ DE SONUN BAŞLANGICIDIR…
Komsomolskaya Pravda gazetesinin yayınladığı, sonra da sildiği rakamlar önemlidir. Gazete, bir ay içinde Ukrayna’da 9 bin 861 Rus askerinin öldüğünü, 16 bin 153’ünün de yaralandığını kabul etmiş oldu. Bu, Amerikan istihbaratının açıkladığı rakamlara yakın bir kayıp bilançosu…
Vladimir Putin, verdiği bir kararla 2 Slav devletinin çöküşünün yolunu açtı!..
Bu savaşta yalnız Ukrayna değil, Rusya, hatta bir ölçüde Belarus da ağır yaralar alıyor.
Karşımızda, köşeye sıkışmış, bırakın Kiev’e yürümeyi, Harkov ve Mariupol gibi stratejik iki Ukrayna kentini bombalar ile küle çevirmesine rağmen alamamış bir Rusya duruyor.
Harekatın başındaki ana hedeflerden ikisi, Zelenskiy’i etkisiz hale getirip Kiev’e kukla hükümet yerleştirmek ve Ukrayna ordusunun silahsızlanmasını sağlamaktı, bugün bu imkansız görünüyor.
Kırım ve Donbass’ta oluşturulan fiili durumun kaderi, yüksek ihtimal, Rus askerinin çekilmesi sonrasında Birleşmiş Milletler+AGİT gözetiminde gerçekleştirilecek bir referandumun sonucuna savrulacak…
Putin, bu tür bir sonu önlemek amacıyla şiddeti nereye kadar artırabilir?
Konu, dünyayı, bir 3’ncü Dünya Savaşı zemininde “nükleer savaşla tehdit” çılgınlığına vardığında Rusya devlet geleneğinin bünyesindeki güçler bu ölçüde bir tırmanmaya izin verir mi?
Bu soruların yanıtlarını yüksek ihtimal 15 Nisan’a kadar almış olacağız.
- BATI TAHMİNLERİN ÖTESİNDE BİRLEŞİYOR…
NATO liderlerinin son zirvesinden bir aile fotoğrafı…
Yaşanılan gerçek, Putin’in kararıyla başlayan Ukrayna Krizi ve sonrasında yaşanılan savaş sürecinde, Batı’nın büyük bir güç birleştirmesi yaşadığıdır. Bu gelişme kuşkusuz, Rusya ve Çin için büyük bir sürprizdir.
Kriz başlamadan önce ABD-İngiltere ittifkı ile merkezinde Fransa-Almanya’nın yer aldığı AB arasında bölünmüş görünen, hiçbir konuda net fikir birliği oluşturamayan, Amerikan ve Avrupa ekonomilerinin Rusya ve Çin ile ilişkilerde ciddi ayrılıklar yaşadığı bir Batı vardı.
Bugün ekonomik/siyasi/diplomatik ve daha da ötesinde ASKERİ açıdan birleşik bir Batı ile karşılaştık.
Bu, tek başına Putin’in eseridir ve kuşkusuz Çin için de kuşatmanın başlangıcıdır.
NATO liderleri, 24 Mart 2022 günü Brüksel’de olağanüstü zirvede bir araya gelecek.
Aynı gün, G-7 liderleri (Amerika, Japonya, Kanada, İtalya, Almanya, Fransa, İngiltere) yine Brüksel’de masaya oturacak.
Brüksel 24-25 Mart 2022 günlerinde Avrupa Birliği liderlerinin zirvesine ve devamında da Avrupa-Amerika liderler buluşmasına şahitlik edecek.
Bu toplantılar, Batı’nın Rusya (bağlantısında Çin) konusunda nasıl bir birliktelik oluşturduğunu göstermesi bakımından önemlidir.
Bu toplantılardan yalnız, Rusya’ya dönük yeni yaptırımlar ve askeri kararlar değil, Çin’e karşı yürütülecek ortak politikalar da çıkacak. ABD+AB hattı, Çin’in bu savaşın etkilerinden kurtulması için Rusya’ya yardım etmesi halinde doğrudan Pekin’i hedef alan yaptırımları da planlamış görünüyorlar.
- TÜRK DÜNYASI NEDEN TOPLANMIYOR?
Aralık 2021, İstanbul… Türk Devletleri Teşkilatı’nın ilan aile fotoğrafı
Batı’nın tüm kurumlarıyla bu ölçüde derlenip toparlanma süreci yaşarken İstanbul’da 12 Kasım 2021 günü resmen ilan edilmiş olan TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI’nda hiçbir hareketlilik yaşanmaması dikkat çekicidir.
Rusya’nın bu savaş nedeniyle karşılaştığı ekonomik yaptırımlar sonucunda yaşayacağı sorunların, özellikle Türk cumhuriyetleri açısından önemi var.
Kuşkusuz, bu gelişmelerin denkleminde, bu konuda en az etkilenecek olan Türk cumhuriyeti Azerbaycan’dır. Azerbaycan Hazar’ın batısındaki jeopolitik konumunu bugüne kadar iyi değerlendirdi ve ekonomisinde çeşitlendirmeyi de iyi yürüttü.
Buna karşılık Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan açısından ciddi sorunlar yaşanacağı açıktır. Bu ülkelerin Rusya’da eli ekmek tutmuş diasporalarından gelecek döviz kimlikli paraların azalacağı, ticaretin zayıflayacağı, Rusya’nın yaşadığı finansal kuşatma nedeniyle ciddi döviz depremleri yaşayacağı açıktır.
Rusya’nın “eski Sovyet nostaljisini” canlı tutan Avrasya Ekonomik Birliği Kazakistan ve Kırgızistan ne tür bir ekonomik kuşatmayla karşılaşacak? Bu iki devletin durumundan faydalanması muhtemel Çin’in bir ekonomik işgali riskiyle mi buluşacağız?
Rusya’nın petrol ve doğalgaz ihracatında yaşanılacak durmanın Türkmenistan’ın enerji ihracatında neye mal olacağını bugünden hesaplanması gerekmiyor mu?
Azerbaycan gibi gerek Avrasya Ekonomik Birliği gerek Kolektif Güvenlik Anlaşması Teşkilatı zemininde BAĞIMSIZ politikalar sürdüren Özbekistan, yakın gelecekte ne tür Kremlin uygulamalarıyla karşılaşabilir?
RUSYA’NIN UKRAYNA CEPHESİNDE VE BAĞLANTISINDA EKONOMİDE YAŞADIĞI KUŞATMA, TÜRK DÜNYASININ GELECEĞİ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR RİSKTİR…
Acil durum şöyle özetlenebilir:
UKRAYNA’NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VE EGEMENLİĞİNİ AÇIKÇA DESTEKLEYEN TÜRKİYE-AZERBAYCAN-ÖZBEKİSTAN ÜÇLÜSÜNÜN BİR ZİRVEDE BİR ARAYA GELMESİ GEREKİYOR…
Bu görüşü, Kazakistan’da yaşanılan olaylar sırasında, 11 Ocak.2022 tarihli MUSAVAT’ta dile getirmiştim. ( https://musavat.com/news/turkiye-mektubu-turk-dunyasi-icin-turkiye-azerbaycan-ozbekistan-hatti-onemlidir_858807.html )
“TÜRK DÜNYASI, RECEP TAYYİP ERDOĞAN-İLHAM ALİYEV- ŞEVKET MİRZİYOYEV ZİRVESİNE İHTİYAÇ DUYMAKTADIR” demiştim.
Ukrayna Savaşı ile birlikte haklı çıktım.
Tekrarlıyorum.
Ardan ZENTÜRK 
