Ukraynadakı macar azlıqlarla bağlı narahatlıqları həll etmək üçün Budapeştlə intensiv ikitərəfli diplomatiya aparılır
Avropa ölkələri Ukraynanın Avropa İttifaqına (Aİ) üzvlüyü ilə bağlı rəsmi danışıqların iyunun 25-də başlanmasında israrlıdır.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə “Politico” nəşri yazıb.
Bildirilib ki, Brüssel rəsmiləri Ukraynanın Avropa İttifaqına qoşulması ilə bağlı rəsmi danışıqlara gələn ayın əvvəlində başlamağa çalışırlar.
Pərdə arxasında Aİ və Kiyev diplomatları Macarıstan hökumətini Ukraynanın üzvlüyü ilə bağlı danışıqların başlamasına razılıq verməyə inandırmağa çalışırlar.
Adının açıqlanmasını istəməyən diplomatlar bildirib ki, məqsəd iyunun 25-də rəsmi danışıqlara başlamaqdır. Danışıqlar 2 ildən artıqdır ki, Rusiyanın tammiqyaslı işğalına qarşı mübarizə aparan və çoxdan Qərb blokuna qoşulmağa can atan Ukraynaya mənəvi dəstək olacaq.
Aİ liderləri ötən ilin dekabrında Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskiyə Ukrayna və Moldovanın onların klubuna qoşulmalarını istədiklərini bildiriblər. Bu isə o deməkdir ki, nəticədə birlik üzvlərinin sayı 29 olacaq. Lakin üzvlük danışıqlarına başlamaq üçün formal hüquqi prosedur Macarıstanın müxalifəti tərəfindən saxlanılıb.
Diplomatların sözlərinə görə, həm Brüssel, həm də Kiyev Ukraynadakı macar azlıqlarla bağlı narahatlıqları həll etmək üçün Budapeştlə intensiv ikitərəfli diplomatiya aparır.
Apreldəki danışıqlardan sonra tərəflər dialoqun müsbət dinamikasını qeyd ediblər. Kiyev Budapeştin tərtib etdiyi 11 bəndlik siyahıya cavab verib və Macarıstanın cavabını gözləyir.
Aİ diplomatlarından biri fərz edir ki, Macarıstan iyulda Aİ Şurasına altı aylıq sədrlik etmədən əvvəl Ukraynanın üzvlüyü ilə bağlı danışıqları dayandıra bilər.
“9 iyun Avropa Parlamenti seçkilərindən əvvəl bunun gerçəkləşməməsi hissi var idi, çünki bu, seçki məsələsinə çevrilə bilər”, - deyə Aİ diplomatı Brüsseldəki bir çox rəsmilərin əhval-ruhiyyəsinə əsasən bildirib.
Aİ liderlərinin Kiyevə siyasi qiymət verməsindən sonra üzvlük prosesində növbəti addım Ukrayna ilə hökumətlərarası konfrans vasitəsilə rəsmi danışıqlara başlamaqdır. Bu, üzvlük danışıqlarının başlanmasını ifadə edə bilər.
Bunun baş verməsi üçün Aİ ölkələri sözdə danışıqlar çərçivəsi barədə razılığa gəlməlidirlər. Avropa Komissiyası sənədi göndərdiyi zamandan, yəni mart ayından bu vaxta qədər 27 paytaxt bununla bağlı mübahisə edir. Diplomatlardan ikisinin sözlərinə görə, indiyədək texniki səviyyədə danışıqlar yaxşı gedir və onlar yeni layihənin yaxın həftələrdə Aİ səfirlərinə göndəriləcəyini gözləyirlər ki, ən çətin məsələləri həll edə bilsinlər.
Ukrayna və onun Aİ-dəki himayədarları iyulun 1-dən - Macarıstan Aİ Şurasına sədrlik etmədən əvvəl Brüssel və Kiyev arasında hökumətlərarası konfransın keçirilməsini tələb edir.
Macarıstanın baş naziri Viktor Orban son iki ildə Aİ-nin Ukraynaya davamlı dəstəyinə ən böyük daxili maneə olub. O, bir neçə dəfə Aİ-nin Kiyevi maliyyələşdirməsi, üzvlük danışıqları və Rusiyaya qarşı sanksiyalarla bağlı qərarları bloklamaqla hədələyib. Danışıqlar çərçivəsinə razılıq vermədən əvvəl Budapeşt Ukraynadakı azlıqların hüquqi müdafiəsinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı daha çox təminat istəyir.
Eyni zamanda, Macarıstan Aİ Şurasına uğurlu sədrlik etməkdə maraqlıdır. Hazırda prezidentlik kürsüsündə olan belçikalılar da Macarıstanı inandırmağa çalışırlar ki, bu, həm də onların siyasi maraqlarıdır, xüsusən də Macarıstan istəsə, sonradan Ukraynanın üzvlüyünə mane olmaq üçün bir neçə üsuldan birini istifadə edə bilər.
Belçika rəsmiləri iyunun 25-i tarixinə, yəni Budapeşt iyulun 1-də prezidentliyə başlamadan bir neçə gün əvvəl hökumətlərarası konfrans (IGC) planlaşdırırlar.
Macarıstanın Aİ-dəki daimi nümayəndəliyinin sözçüsü bildirib ki, ölkənin diqqəti danışıqlar çərçivəsinə yönəlib.
“İlk addım orada konsensus tapmaqdır. Bundan əvvəl hökumətlərarası konfransın tarixlərini müzakirə etmək tezdir”, - deyə o qeyd edib.
Nigar HƏSƏNLİ,
Musavat.com
