Yaxın gələcəkdə elektron cihazlarınız çox ucuz dəniz duzu batareyaları ilə işləyə bilər. Tədqiqatçılar litiumdan dörd dəfə çox enerji saxlama qabiliyyətinə malik ucuz batareyalar istehsal etməyə müvəffəq olublar.
Musavat.com Euronews-a istinadən xəbər verir ki, batareyanın ərimiş dəniz duzunun bir növü olan natrium sulfiddən istehsal edildiyi, həm hazırda istifadə etdiyimizdən daha ucuz, həm də ekoloji cəhətdən daha təmiz olduğu bildirilir.
Sidney Universitetində aparılan tədqiqatın rəhbəri Dr. Shenlong Zhao deyir ki, bu batareyalar bərpa olunan enerji baxımından irəliləyişdir:
"Bizim natrium batareyamız litiumdan dörd dəfə çox tutum təklif edir, eyni zamanda xərcləri əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Bu, uzunmüddətli perspektivdə xərcləri azaldır və enerjinin inkişafında mühüm irəliləyişdir”.
Batareyalar bərpa olunan enerji üçün niyə vacibdir?
İqlim istiləşdikcə külək və Günəş enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələrinə ehtiyac artır. Bununla belə, bu həll digər mənbələr kimi sabit deyil, çünki istehsal olunan enerji sonradan istifadə üçün batareyalarda saxlanmalıdır.
Bir çox batareyalar litium, qrafit və kobalt kimi torpaq metallarından hazırlanır. İqlim neytrallığına nail olmaq üçün Avropa Birliyinə 2030-cu ilə qədər hazırda istifadə etdiyindən 18 dəfə, 2050-ci ilə qədər isə 60 dəfə çox litium lazımdır.
Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Leyen sentyabr ayında deyib: "Litium və nadir torpaq metalları tezliklə neft və təbii qazdan daha vacib olacaq".
Lakin bu metallarla istehsalın yan təsirləri var. Litiumun torpaqdan çıxarılması su qıtlığına, biomüxtəlifliyin itirilməsinə, torpağın çirklənməsinə səbəb olur və ekosistem funksiyalarına zərər verir. Litium buxar gölməçələrində istehsal edildikdə 2,2 milyon litr su ilə bir metrik ton istehsal edilə bilər. Böyük miqyasda mədənçiliklə istehsal etmək isə çox baha başa gəlir.
Dəniz duzu batareyaları isə alternativi təmin edə bilər.
Ərinmiş duz batareyaları nədir və onlar geniş miqyasda istehsal edilə bilərmi?
Ərimiş duz batareyaları yeni bir konsepsiya deyil. Təxminən 50 ildir tanınır, lakin qısa enerji ömrünə görə çox zəif bir alternativ hesab olunur. Yeni batareya isə tamamən fərqlidir. Elektrodları əvəz etməklə alimlər kükürdün reaktivliyini artıra biliblər və kükürd əsaslı saxlama qabiliyyətinə malik batareyanı ortaya çıxarıblar.
Sidney Universitetinin tədqiqatçıları nəticənin "otaq temperaturunda ultrauzunömürlü və superyüksək tutumlu" olduğunu deyirlər. Dəniz duzu hər yerdə olduğu üçün litium-ion batareyaları, həqiqətən, genişmiqyaslı alternativ təmin edə bilər.
Tədqiqatçılar indi yeni batareyaları inkişaf etdirərək satışını həyata keçirməyi planlaşdırırlar.
Nigar Cəfərli,
Musavat.com
