Rusiya taxıl bazarı ən kəskin qiymət çöküşünü yaşayır.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə materialı “İnterfax” agentliyi yayıb.
Agentliyə danışan ekspertlər bildiriblər ki, dövlətin müdaxiləsi olmasa, növbəti mövsümdə taxıl əkinlərinin kəskin azalması qaçılmaz olacaq.
“ProZerno” monitorinq şirkətinin hesablamalarına görə, ötən həftə ərzində 3-cü sinif buğdanın qiymətləri hər yerdə kəskin şəkildə aşağı düşüb: cənubda 1365 rubl azalaraq ton üçün 14550 rubla (EXW Avropa Rusiyası, ƏDV ilə), mərkəzdə - 715 rubla, 13 000 rubla qədər. Qara dəniz bölgəsində qiymətlər 390 rubl azalaraq 12 680 rubl, Volqa bölgəsində - 215 rubl, 13 188 rubl, Sibirdə - 165 rubl, 13 333 rubl, Uralda - 135 rubl, 12 917 rubla qədər düşüb.
Cənubda 4-cü sinif buğdanın qiyməti 1115 rubl azalaraq 13300 rubla, mərkəzdə 835 rubla, 10833 rubla, Volqaboyu 650 rubla, 11050 rubla düşüb. Digər sahələrdə azalma daha az olub.
5-ci dərəcəli buğdanın qiymətləri də ən çox cənubda - 525 rubl azalaraq 10 917 rubla düşüb. Mərkəzdə 335 rubl azalaraq 9133 rubla, Sibirdə 285 rubla, 10933 rubla, Volqaboyu 190 rubla, 8875 rubla qədər azaldı. Təkcə Uralda qiymətlər 300 rubl artaraq ton üçün 10 483 rubla çatıb.
Arpa qiymətlərinin dinamikası çoxistiqamətli olub. Cənubda onun qiymətləri 965 rubl azalaraq 11167 rubla, Volqaboyu 465 rubla, 9638 rubla, mərkəzdə 200 rubla, 9017 rubla, Qara dəniz bölgəsində 140 rubla, 8570 rubla qədər azalıb. Çovdarın qiyməti Sibirdən başqa hər yerdə ucuzlaşıb, burada 15 rubl artıb.
Şirkətin baş direktoru Vladimir Petriçenkonun sözlərinə görə, qiymətlərin, ilk növbədə, buğdanın belə ucuzlaşması son vaxtlar yığılan problemlərin nəticəsi olub: “Əsas odur ki, taxıl bazarına heç kim dəstək vermir. İxraca tətbiq olunan və getdikcə artan əlavə rüsum isə dövlət dəstəyinin əks istiqamətli olduğunu göstərir. Rublun indiki məzənnəsi ilə fermerlərə çox zərbə dəyir. Biz reaksiya verməliyik, amma reaksiya yoxdur.
Bundan əlavə, bazarda ötən ilin rekord məhsulundan və 2022-ci il rekordundan sonra ikinci olacağı gözlənilən yeni məhsulun gəlişindən sonra formalaşan böyük taxıl ehtiyatı mövcuddur. “Bütün bunlar qiymətlərə təzyiq göstərir. Bu proseslərə reaksiya olmadı deyə qiymətlər çökdü”.
“Rosstat”ın məlumatına görə, avqustun 1-nə Rusiya Federasiyasının kənd təsərrüfatı təşkilatlarında 24,1 milyon ton taxıl və dənli paxlalı bitkilər (qarğıdalı istisna olmaqla) olub ki, bu da ötən ilin analoji tarixi ilə müqayisədə 6,9 faiz çoxdur.
Kənd Təsərrüfatı Bazarının Tədqiqatları İnstitutunun (IKAR) baş direktoru Dmitri Rılko isə bildirib ki, bu, gözlənilən idi. Onun fikrincə, qiymət artımına xarici bazar da təkan verib: “Tələbin olmaması səbəbindən qiymət kifayət qədər ciddi şəkildə aşağı düşüb. Rusiyanın Avropa ərazisində bütün daxili bazar ixrac paritetinə bağlı olduğundan, qiymətlərdə ciddi eniş var”.
Rılko qeyd edir ki, ixracatçılar hələ də Avropa hissəsində, oranın məhsulunun ixracını bitirə bilmirlər ki, Volqaboyuna keçsinlər.
Taxıl bazarı üzrə ekspert Aleksandr Korbutun fikrincə, qiymətlərin kəskin ucuzlaşmasının səbəbi dövlətin tənzimləmək iqtidarında olmadığı taxıl alıcılarının müəyyən siyasətidir: “İxracatçılar da, emalçılar da, heyvandarlar da, indi hamısı fermerdən pul qazanmağa çalışır. Eyni zamanda avtomobil nəqliyyatı və digər resursların qiyməti kəskin artıb və bu prosesi cilovlamaq hələ ki, mümkün deyil”.
Ekspertin fikrincə, bu, Rusiya Federasiyasında taxıl istehsalında yeni tendensiyanın formalaşmasına gətirib çıxarır:
“Məhsuldarlıq və məhsuldarlığın artırılması istiqamətində onillik tendensiya çox güman ki, əksinə, dəyişəcək. Əvvəla, durğunluq, sonra isə davamlı eniş. Üstəlik, bu tendensiya formalaşırsa və bunun ehtimalı bu sahədə aparılan praktiki fəaliyyətlərin nəticələrinə əsaslanırsa, onu geri qaytarmaq çox çətin olacaq. Və ilk növbədə, biz kiçik təsərrüfat formalarını itirməyə başlayacağıq. Aqroholdinqlərin ölkəni qidalandıracağına ümid etmək sadəlövhlükdür”.
Aleksandr Korbutun sözlərinə görə, sektor gəlirliliyin kəskin azalması ilə üz-üzədir: “Mən əmin deyiləm ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin bu il 16 faizlik gəlirlilik proqnozu özünü doğruldacaq. Mövcud vəziyyətə əsasən, bu, daha aşağı ola bilər”.
2022-ci ildə Rusiya Federasiyasında kənd təsərrüfatı istehsalının rentabelliyi 20 faiz təşkil edib.
Onu da qeyd edək ki, Rusiya Azərbaycanın buğda ixracında 65 faizdən yuxarı paya malikdir.
Musavat.com
