Mütəxəssislər planetimizin ölümünü proqnozlaşdırdılar
Cazibə qüvvəsini qorumaq və enerji təmin etmək üçün zəruri olan günəş, vacib roluna baxmayaraq, uzaq gələcəkdə Yerin ölüm mənbəyinə çevriləcəkdir. 4 milyard ildən çox müddət ərzində, Günəş qocaldıqca, onun həyat dövrü planetimizi yeyəcək. Ancaq bu uzunmüddətli ssenariyə baxmayaraq, Yerdəki həyat çox daha tez yox ola bilər.
Yerin son günlərinin necə olacağını təqdim edirik.
Alimlərin fikrincə, texnogen iqlim dəyişikliyindəki mövcud tendensiyalar səngiməsə, bəşəriyyət yaxın bir neçə əsr ərzində yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşə bilər. Bundan əlavə, bizi potensial nüvə münaqişələrindən təhlükə gözləyir.
Günəşin “ölümü”nə gəlincə, Yer üzündə bu hadisəyə təxminən 4,5 milyard il qaldığı bildirilir. NASA-nın Qoddard Kosmik uçuş mərkəzindən planetşünas Ravi Kopparapu göstərir ki, nüvə sintezi üçün hidrogen ehtiyatı tükəndikdə və ölmə prosesi başlayanda Günəş “qırmızı nəhəng” mərhələdən keçəcək.
Termonüvə reaksiyaları dayandıqdan sonra cazibə qüvvəsi helium nüvəsini sıxmağa başlayacaq və Günəşin xarici plazma təbəqəsinin kəskin genişlənməsinə səbəb olacaqdır. Bu genişlənmə ən azı Yerin orbitini əhatə edəcək.
Yer kürəsinin son günləri ilə bağlı alimlər ehtimal edirlər ki, o, yəqin ki, tam 4,5 milyard il davam etməyəcək və ya onun vəziyyəti tanınmayacaq dərəcədə dəyişəcək. Kopparapunun fikrincə, Yerin çoxdan gözlənilən “ölümü” Günəş qırmızı nəhəngə keçidini tamamlamamışdan xeyli əvvəl intensiv istiləşmə ilə başlayacaq. Yüksək temperatur okeanların buxarlanmasına, atmosferin yox olmasına səbəb olacaq və sonra günəşin cazibə gelgit qüvvələri Yeri məhv edəcək.
Təxminən 1,3 milyard ildən sonra bəşəriyyət daimi istilik və rütubət səbəbindən yaşaya bilməyəcək. 2 milyard ildən sonra günəşin parlaqlığı indiki səviyyələrlə müqayisədə demək olar ki, 20 faiz artdıqda okeanların buxarlanacağı proqnozlaşdırılır.
Canlı orqanizmlərin bəzi növləri, məsələn, "ekstremofillər" okean dibindəki hidrotermal ventilyasiya kimi bu şəraitdə yaşaya bilər. Ancaq orqanizm tərləmə ilə özünü soyuta bilmədiyi üçün belə yüksək temperaturda və rütubətdə insanın sağ qalması mümkün deyil.
Yeni araşdırma hətta 30 dərəcə temperaturun ölümcül ola biləcəyini göstərir. Yerin bəzi bölgələrində artıq 32 dərəcədən yuxarı temperatur müşahidə olunur və iqlim modelləri bunun əsrin sonuna qədər Yaxın Şərq kimi bölgələrdə adi hala çevriləcəyini proqnozlaşdırır. Beləliklə, iqlim dəyişikliyi təhlükəsi və istixana qazları Günəşin ölümündən çox əvvəl Yer üçün əhəmiyyətli problemə çevrilə bilər./Lent.az
