Mobil operatorlar qiymət artımını şəbəkə infrastrukturuna investisiya ilə əsaslandırırlar
Azərbaycanda mobil operatorlar internet qiymətlərini qaldırıb. “Azercell”in 500 MB aylıq internet paketinin qiyməti 3 manatdan 4 manata qalxıb. 30 GB internet paketi isə 25 manatdan 29 manata qaldırılıb. 1 GB internet paketi ləğv edilib, yeni 1,5 GB internet paketi yaradılıb və qiyməti 6 manat müəyyənləşib. 10 manata olan 5 GB internet paketi ləğv edilib, əvəzində 12 manatlıq 6 GB internet paketi yaradılıb.15 manata olan 10 GB internet paketi ləğv edilib, əvəzində 19 manatlıq 12 GB internet paketi yaradılıb. 30 manata olan 50 GB internet paketi də ləğv edilib, əvəzində 39 manatlıq 55 GB internet paketi yaradılıb.
“Bakcell” də qiymətlərində dəyişikliklər edib. Məsələn, əvvəl aylıq 50 GB internet paketin qiyməti 30 manat idisə, hazırda bu paket ləğv olunub və 56 GB internet 39 manata satılır.
Azərbaycan mobil internet qiymətlərinə görə əvvəl də nisbətən bahalı ölkələrin sırasında idi.
Britaniyanın “Cable.co.uk” marketinq kompaniyası müəyyən edib ki, dünyada ən ucuz mobil internet İsraildədir. Belə ki, bu ölkədə 1 Gb trafik cəmi 0,02 dollardır. İsraildə əhalinin dörddə üçü smartfon işlədir (bu, ABŞ-da olduğundan çoxdur), provayderlər isə 4G və 5G üzərindən ən çox məlumat yükləməyə imkan verirlər. 1Gb mobil internetin orta dəyəri üzrə tədqiqat 237 ölkəni əhatə edib və 2023-cü ilin iyun-sentyabr aylarında aparılıb.
Belə ki, 1Gb mobil internetin ən ucuz dəyəri üzrə ilk beşliyə İsrail (0,02 dollar), İtaliya (0,09 dollar), Fici adaları(0,09 dollar), San-Marino (0,10 dollar) və Kamboca (0,12 dollar) daxil olub.
Bununla yanaşı, 1Gb mobil internetin ən bahalı qiymətləri üzrə beş ölkə sırasında Zimbabve (43,75 dollar), Folklend adaları (40,58 dollar), Müqəddəs Yelena adası (40,13 dollar), cənubi Sudan (23,70 dollar) və Tokelau (17,24 dollar) yer alıb.
Ənənəvi olaraq, Şimali Amerika ölkələrində mobil internetdən istifadə bahalıdır. Birləşmiş Ştatlarda 1Gb mobil internetin orta qiyməti 6 dollar, Kanadada isə 5,37 dollardır. Azərbaycanda isə son bahalaşmadan öncə 1 GB internetin qiyməti 2.9 dollar idi.
“Azercell Telekom” MMC-dən “Turan”a bildirilib ki, 20 fevral 2024-cü il tarixindən etibarən qüvvəyə minən müəyyən dəyişikliklər edilib: “Dəyişikliklər təqdim olunan xidmətlərin keyfiyyətinin daha da yüksəldilməsi, mobil internetə olan ehtiyacın daim artdığı mühitdə müştərilərə təklif olunan tariflərin optimallaşdırılması, abunəçilərə daha əlverişli və rahat istifadə imkanının təmin edilməsi məqsədi ilə edilib”.
“Bakcell” MMC-dən də “Turan”a bildirilib ki, fevralın 20-dən əvvəlki internet paketləri daha əlverişli olan paketləri ilə əvəzlənib: “Dəyişiklik telekommunikasiya sahəsindəki tələb, təklif və rəqabətin təsiri nəticəsində edilib. Xidmətlərdə olunan dəyişiklikləri qaçırmamağınız üçün ”Bakcell"in rəsmi internet saytında yenilənən məlumatları izləməniz tövsiyə olunur".
Natiq Cəfərli
İqtisadçı Natiq Cəfərlinin fikrincə, Azərbaycanda mobil internet sektorunda ciddi rəqabət yoxdur: “Biz başqa dövlətlərin təcrübəsinə baxanda görürük ki, qiymət məsələsində mobil operatorlara çox sərt nəzarət var. Azərbaycanda bu, belə deyil”.
Həmçinin N.Cəfərli mobil internetin qiymətlərinin artmasının keyfiyyətin artmasına təsiri olacağını düşünmür.
Fərhad Mirəliyev
İT mütəxəssisi Fərhad Mirəliyev mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a açıqlamasında dedi ki, mobil operatorlar qiymət artımını şəbəkə infrastrukturuna investisiya ilə əsaslandırırlar. Yəni yeni texnologiyalar ortaya çıxır, ərazilər əhatələnir, bununla bağlı vəsait xərclənir və daha keyfiyyətli xidmət üçün qiymətlər artır. Beləliklə, ölkəyə 5G gəlməmiş, köhnə sürətlə data qiymətləri artmağa başlayıb. Araşdıranda görürük ki, qonşu Gürcüstanda və yaxud Ermənistanda 5G daha çox əhatələnib, amma qiymətlərdə artım yoxdur".
Ekspert qeyd edib ki, ölkədə mobil operatorların internet qiymətlərini artırmasını bazarda rəqabətin zəif olması ilə əsaslandırır: “Ola bilsin ki, mobil operatorlar öz aralarında ya şifahi, ya da yazılı şəkildə sövdələşmə edib, oliqopoliya yaradıblar, hansı ki, bu da haqsız rəqabət mühitinə gətirib çıxarıb. O ki qaldı reytinq siyahısında Azərbaycanın geriləməsinə, bu, sorğunun neçə nəfəri əhatə etməsindən asılıdır. Məsələn, bir ölkədə bu barədə 5 nəfər arasında test aparılanda həmin 5 nəfər üzərindən nəticə çıxarılır, eləcə də 10 min nəfər arasında sorğu aparılanda 10 min nəfərin rəyinə əsasən nəticə ortaya qoyulur. Bu baxımdan ölkədə internetin sürəti azalmayıb, sadəcə, digər ölkələrdə sürət artımında sıçrayış olanda, avtomatik olaraq ölkəmiz sıralamalarda aşağıya düşmüş olur”.
Xalidə GƏRAY,
“Yeni Müsavat”
