Yunanıstanın Rodos şəhərində gerçəkləşən Avropa çempionatının qalibi olan 27 yaşlı qrossmeyster bunu 10 qarşılaşmada 8,5 xal toplamaqla bacarıb. Zəka sahibi sonuncu turda Gürcüstan təmsilçisi Nino Batsiaşvili ilə heç-heçə edib - 0,5:0,5. Ülviyyə Fətəliyeva Azərbaycanın Avropa çempionu titulunu qazanan ilk qadın şahmatçısı kimi tarixə düşüb.
Lent.az “Bioqrafiya” rubrikasında 3 qat Avropa çempionu Ülviyyə Fətəliyeva barədə məlumat verir.
- Ülviyyə Fətəliyevanın neçə yaşı var?
Ülviyyə Hasil qızı Fətəliyeva 28 yaşındadır.
- Ülviyyə Fətəliyeva harada anadan olub?
Ülviyyə Fətəliyeva 1996-cı il avqustun 3-də Gəncə şəhərində doğulub.
- Ülviyyə Fətəliyevanın hansı idman dərəcəsi var?
Ülviyyə Fətəliyeva beynəlxalq ustadır.
- Ülviyyə Fətəliyevanın Avropa Çempionatında neçə qələbəsi olub?
Ülviyyə Fətəliyevanın 2010-cu ildə Batumidə keçirilən 14 yaşadək şahmatçılar arasında Avropa çempionatında bütün rəqiblərini üstələyərək birinci olub. 2014-cü ildə Batumidə təşkil olunmuş 18 yaşadək şahmatçılar arasında Avropa çempionatında da qızıl medal qazanıb. Bu qələbə ilə o 3 qat Azərbaycan çempionu oldu.
- Ülviyyə Fətəliyeva neçənci ildə Azərbaycan çempionu olub?
Ülviyyə Fətəliyeva 2011-ci ildə 20 yaşlı qızlar arasında Azərbaycan çempionu olub.
- Ülviyyə Fətəliyevanın başqa hansı göstəriciləri var?
Ülviyyə Fətəliyeva 2017-ci ildə qadınlar arasında Azərbaycan çempionatında Günay Məmmədzadədən 1 xal az toplayaraq gümüş medal qazanıb. Eyni ildə Azərbaycanın "Odlar Yurdu" komandasının heyətində Türkiyənin Antalya şəhərində keçirilmiş klub komandaları arasında Avropa Kubokunda gümüş medala sahib olub.
2022-ci ildə Çexiyanın paytaxtı Praqada keçirilən qadınların Avropa çempionatında 8 xalla bürünc medal alan Ülviyyə Fətəliyeva 2024-cü ildə Yunanıstanda baş tutmuş Avropa çempionatında 8,5 xalla qalib olub. Beləliklə, Avropa çempionatında qızıl medal qazanmış ilk Azərbaycan qadın şahmatçı adını qazanıb.
- Ülviyyə Fətəliyeva başqa hansı yarışlarda iştirak edib?
Ülviyyə Fətəliyeva qadınlardan ibarət şahmat üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində dünya (2017) və Avropa çempionatlarının (2015, 2017) iştirakçısı olub. Bundan əlavə o, 2016-cı ildə Bakıda keçirilmiş 42-ci Ümumdünya Şahmat Olimpiadasında Azərbaycanın ikinci komandasının heyətində mübarizə aparıb.
2022-ci ilin 28 iyul - 9 avqust tarixləri arasında Hindistanın Çennai şəhərində keçirilmiş 44-cü Ümumdünya Şahmat Olimpiadasında Azərbaycanın qadınlardan ibarət yığma komandasının heyətində beşinci lövhədə mübarizə aparmış və şəxsi göstəricidə gümüş medal qazanmışdı.
- Ülviyyə Fətəliyeva subaydır?
O şəxsi həyatı barədə suallara cavab verməyi sevmir.
- Ülviyyə Fətəliyeva son qələbəsini necə qiymətləndirir?
“Yarış çox gərgin keçdi. Ondan öncə hazırlıq prosesi də çox gərgin keçmişdi. Tarixi uğura imza atdığımıza görə çox sevinirəm. Bu, çox qürurvericidir”, – o bildirib.
Şahmatçı bu nəticəni çoxdan gözlədiyini bildirsə də, məhz bu yarışda gözləntilərini bir kənara qoyaraq, yaxşı şahmat oynamağa kökləndiyini vurğulayıb.
- Ülviyyə Fətəliyeva bu qələbəsini kimə həsr edib?
Ülviyyə Fətəliyeva qələbəsini gənc şahmatçılara həsr etdiyini deyib: “Qələbəmi yeni nəsil şahmatçılara həsr edirəm. Bunun onlar üçün ruhlandırıcı hadisə olmasını istərdim. Onlar öz arzularına, xəyallarına inanmalı, arxasınca getməlidirlər” - deyə şahmat ustası vurğulayıb.
- Bu yarışda iştirak edən idmançıların ustalıq səviyyəsi nə dərəcədə idi?
Komandamızın 10 üzvünün iştirak etdiyi yarışa qatılan zəka sahiblərinin 139-nun beynəlxalq titulu var idi. Kişilər arasında 8-i qrossmeyster olmaqla, 20-dən çox beynəlxalq usta titullu idmançı var idi. Son olimpia¬danın qalibi Ukrayna yığmasının da qa¬tıldığı yarış gərgin mübarizə şəraitində keçdi. Ülviyyə Fətəliyeva bu yarışda fantastik nəticə göstərib.
- Yunanıstanda keçirilmiş çempionatda Ülviyyə Fətəliyevadan başqa hansı idmançılarımız fərqləndi?
Komandamızın digər üzvlərindən Günay Məmmədzadə ötən şahmat olimpiadasının qalibi, ukraynalı Natalya Buksa ilə qara rənglərlə riskə getdi. Rəqib müdafiə olunmağı bacardı. Günay təəssüf ki, mükafatçılar sırasından kənarda qaldı. Gövhər Beydullayeva çox gözəl çıxış etdi. Eyni zamanda, Səbinə İbrahimovanı qeyd etmək istəyirəm. İdmançılarımız arasında ən çox elo reytinqini qaldıran şahmatçı oldu. Ayan Allahverdiyeva da reytinq xalını qaldırdı. Amma onun potensialı qazandığı xaldan qat-qat yüksəkdir. Əminik ki, gələcəkdə Avropa çempionu olacaq. Nərmin Abdinova startı ürəyi istədiyi kimi başlamasa da, hesab edirəm ki, kifayət qədər yaxşı çıxış etdi. 16 yaşlı şahmatçı üçün bu, çox böyük bir məktəbdir.
Beləliklə, Yunanıstanda qadın şahmatçıların şəxsi Avropa çempionatında qızıl medal qazanmış Ülviyyə Fətəliyevanın şərəfinə Azərbaycan Respublikasının dövlət himni səsləndirildi. Təmsilçilərimizdən Günay Məmmədzadə və Səbinə İbrahimova yarışda fərqləndiklərinə görə xüsusi mükafata layiq görüldülər.
- Ülviyyə Fətəliyeva qələbəsi ilə Avropaya nəyi sübut etdi?
Bununla azərbaycanlı qızlar intellektual idman növündə Avropada rəqib tanımadıqlarını sübut etdilər. Bu, qadınlarımızın bütün sahələrdə yeni uğurları üçün böyük motivasiya oldu.
- Şahmatçılar necə pul qazanır?
Dünyadakı ölkələrin çoxu beynəlxalq səviyyədə mübarizə aparan şahmatçılarına əmək haqqı vermir. Azərbaycan və Ermənistan öz şahmatçıların əmək haqqı ödəyən nadir ölkələr arasındadır. Ermənistanda dövlətin qroyssmesterlərə 120 ABŞ dolları Azərbaycan Şahmat Federasiyası 2000 manat əmək haqqı verir. Digər şahmatçıların əksəriyyəti üçün əsas sayılan gəlir mənbələrindən biri isə turnirlərdə verilən mükafatlardır.
- Dünya və Avropa şahmat çempionatında qaliblər nə qədər qazanır?
Şahmatçılar fərdi turnirlərlə yanaşı komanda tərkibində də turnirlərdə iştirak edə bilirlər.
Bəzi turnirlər öz nüfuzlarının artırmaq üçün yüksək reytinqli şahmatçıları cəlb etmək məqsədilə onlara, mükafatdan kənar iştirak üçün də ödəniş verirlər. Lakin bu ödənişlərin məbləği adətən açıqlanmır.
Adətən ən böyük pul mükafatı Dünya Çempionu titulu üzrə oyunda verilir.
2016-cı ildə bir daha bu titulu qazanan Magnus Carlsen, ümumi 1,1 milyon ABŞ dollarlıq mükafatın 60 faizinə sahib çıxıb. 40 faizi isə məğlub şahmatçı alıb.
Avropa çempionu 50-100 min manat arasında qazanc əldə edir.
