Xəbər verdiyimiz kimi, Bakıda Azərbaycan dilində yazılmayan ticarət obyektlərinin reklam lövhələri sökülür. Məlumata görə, adları, mətnləri xarici dildə yazılan lövhələr Azərbaycan Dövlət Reklam Agentliyi tərəfindən de-montaj olunur.
Bəzi sahibkarlar isə “Turan”a deyiblər ki, onların obyektlərinin lövhələri illərdir bu şəkildə olub və heç kəs onlara bir irad bildirməyib. Sahibkarlar həmçinin qeyd ediblər ki, lövhələr onlara heç bir xəbərdarlıq edilmədən sökülür: “Əvvəlcədən desəydilər, biz heç olmasa başqa lövhə düzəltdirərdik. İndi obyektimiz lövhədən qalıb və biznesimizə ziyandır. Ölkəyə turistlər gəlir, ona görə də lövhələrin bir hissəsi xarici dildədir”.
Azərbaycan Dövlət Reklam Agentliyindən isə “Turan”a bildiriblər ki, bu, mütəmadi aparılan işdir və hazırda davam etdirilir: “Qanunvericiliyə əsasən, lövhələr xarici dildə də yazıla bilər. Bu zaman əvvəlcə Azərbaycan dilində yazılmalıdır, sonra xarici dildə və onun ölçüləri Azərbaycan dilində olan yazıdan böyük olmamalıdır”.
Qeyd olunub ki, qanunun tələblərinə cavab verməyən və xarici dildə reklamı yaymaqla məşğul olanlarla bağlı araşdırmalar aparılır və həmin reklam qurğuları de-montaj olunur.
Sirr deyil ki, xüsusən də paytaxt Bakıda, əsasən mərkəzi hissədə ana dilimizə və dövlət dili haqqında qanuna sayğısızlıq illərdir baş alıb gedir.
Mövzu ilə bağlı filologiya elmləri doktoru, professor Qulu Məhərrəmli Musavat.com-a danışıb:
“Əlbəttə, bu, çox ciddi məsələdir. Müstəqilliyin ilk vaxtlarından bu günə qədər dəfələrlə bu məsələlər qaldırılır. “Reklam haqqında” qanunda da qeyd olunur ki, sahibkar əcnəbi dildə lövhə vura bilər, lakin ilk növbədə ana dilində, daha sonra əcnəbi dildə lövhə vurmalıdır. Xarici dildə olan lövhə ana dilində olan lövhədən böyük olmamalıdır. Sahibkarlar öz ana dilinə hörmətlə yanaşıb, bu qaydaya riayət etməlidirlər. Nədənsə bizdə sahibkarların əksəriyyəti belə düşünür ki, onun mağazasının, iaşə obyektinin adı “Afrodita” və yaxud “Elen” olsa, ticarəti yaxşı gedəcək, amma “Leyla” və yaxud “Jalə” qoysa, ticarəti o qədər də uğurlu olmayacaq. Bu məsələ daha çox məhz psixologiyadan qaynaqlanır.
Çox təəssüf ki, bəzən Bakı Şəhəri Reklam İdarəsi sahibkarlara bu imkanı yaradır, icazəni verirlər. Mən hələ Dilçilik İnstitutunda çalışanda bu məsələni qaldırmışdıq, Bakı şəhər Reklam İdarəsinin rəhbərliyi ilə danışıqlar aparmışdıq.
Təxminən 1-2 il bundan əvvəl “Filoloji Araşdırmalar və Dil Monitorinqi Mərkəzi” İctimai Birliyinin (FADMM) xətti ilə Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində olduq, müvafiq şöbələrin əməkdaşları ilə çox səmərəli görüşümüz keçdi. Lakin təəssüf ki, bundan sonra da ciddi addımlar atılmadı”.
Qeyd edək ki, 2020-ci ildə Azərbaycanda dövlət dili normalarının pozulmasına görə cərimələr müəyyən edilib. Qanuna əsasən, kütləvi informasiya vasitələrində, internet informasiya resurslarında və reklam daşıyıcılarında dövlət dili normalarının pozulmasına görə fiziki şəxslər yüz manatdan iki yüz manatadək, vəzifəli şəxslər üç yüz manatdan dörd yüz manatadək, hüquqi şəxslər beş yüz manatdan min manatadək məbləğində cərimə edilir.
Xalidə Gəray
Musavat.com
