Sizi bilmirəm, ermənilərin bizim mahnıları götürüb, daha səlisi, oğurlayıb ifa etmələri xoşuma gəlir.
“Xoşuma gəlir” deyəndə, burada xoşa gələn akt nə ifa, nə də oğurluq deyil, onların bizim hansısa mahnını sevməsi, lap açığı isə, ona möhtac qalmalarıdır.
Heç kim bilməsə də, özləri kütləvi şəkildə bilirlər ki, bu oxuduqları mahnı, çaldıqları melodiya öz istedadlarının əsəri-bəhəri deyil, çırpışdırılmadır, bəyənmədikləri azərbaycanlıların beyninin, təbinin məhsuludur.
Özümüzdən götürək, hansısa bir müğənnimiz erməni mahnısı oxusa, ona necə baxarıq. O mahnını dinləmərik – bir, o mahnıya oynamarıq – iki, o mahnını oxuyan müğənnini efirlərə buraxmarıq – üç, “mahnı oğrusu”na sosial şəbəkədə itin sözünü yazarıq -dörd. Hələ axtarsan, beş və altıncı müddəaları da tapmaq olar. Məsələn, sovet vaxtı Zeynəb Xanlarova “Nune” adlanan bir erməni mahnısı oxumuşdu, uzun illər bunu xanımın minusuna yazdılar.
Ancaq ermənilər elə etmirlər, Azərbaycan musiqisini oxuyan sənətçilərə bir söz demirlər, mahnını isə sevir, bəyənir, onun sədalarına qol götürüb oynayırlar, ağızlarını ayırıb dinləyirlər.
Bu, onun göstəricisidir ki, ermənilər Azərbaycan musiqisini özlərininkindən üstün bilir və sevirlər. Bax, adamın xoşuna gələn budur.
Bu məqamı əvvəllər də yazmışam. Sovet dövründə Gəncədə 3 saylı xəstəxanada bir Gəncə ermənisiylə bir palatada yatırdıq. Kişinin adı Qrişaydı, özü və iki övladı (qızı və oğlu) Azərbaycan musiqisinin, konkret olaraq, Ağadadaşın mahnılarının vurğunu idilər.
Ona görə də erməni müğənni Gor Yepremyanın Bəhram Nəsibovun “Qarabağ, can Qarabağ” mahnısını çırpışdırıb, oranjeman edib, böyür-başını dəyişdirib “Sirun can” kimi oxuması, köhnə ədiblərin sözü ilə desək, ovqatımı təlx eləmədi.
Düzdür, onlar belə plagiatlarla pul qazanırlar və bunun qabağını almaq, praktiki olaraq mümkün deyil, mahnını yazdırıb “Yutub”a qoymasalar, eləcə toyda-nişanda oxusalar, heç xəbərimiz də olmaz ki, daha hansı oğurluqlar ediblər. Bu mahnını da əslində 5 il qabaq oğurlayıblar, indi xəbər tuturuq.
Gor (gör görsqn onun üzünü) isə hələ bu mahnıya klip də çəkdirib. Düşük klipdir. Klipin motivi heyvanlar aləminə aid sənədli filmlərdəki təkələrin cütləşməsi epizodunu xatırladır. Erkək təkə dişinin böyür-başına hərlənərək niyyətini izhar etdiyi kimi, Gor da tərəf-müqabili olan qızın zəhləsini tökür. O da gədəyə gah “get anqır, tayını tap” sifəti edir, gah da üzünə gülür, ümid verir, cütləşmənin baş tuta biləcəyinə dair eyhamlar edir. Axırda da bir sürü oğlan-qız “Dərviş Parisi partladır” filmində Şahbaz bəyin oynadığı kimi “Qaytağı” rəqsi edirlər.
Düzdür, o rəqsin də plagiat olduğunu iddia etmək olar. Amma iş bundadır ki, Qafqazın şimalında və cənubunda yaşayan 10-dan artıq xalqın nümayəndələri o cür rəqs edirlər. Türkiyədə buna “Qafqaz rəqsi” deyərək məsələni bağlayıblar.
Amma “Qarabağ, can Qarabağ” Qafqaz mahnısı deyil, Qarabağ mahnısıdır. Rəhmətlik bəstəçi, şair, gitaraçı Bəhram müəllim bu mahnını 1968-ci ildə, yataqxanada yaşadığı vaxt yazıb. O vaxt həmin yataqxananın komendantı Qarabağ ermənisi imiş, Bəhrama dirəşib ki, Qarabağa aid mahnı yazmısan, mahnının sözlərinə bir misra da ermənilərə aid bir şey sal. Erməni kəndlərinə yaxın kənddə böyümüş Bəhram Nəsibov komendantın tələbinə məhəl qoymayıb və araları dəyib.
İşə baxın ki, öz el-obasını çox sevən Bəhram müəllim Füzulinin işğal olunduğunu eşitdiyi gün insult keçirib, yatağa düşüb.
Onu da deyim ki, məşhur mahnının iki misrası dövrün korroziyasına uğrayıb, bu günün konyukturasına uyğun gəlmir. Həmin misralar bunlardır:
Tarlalarında neçə qəhrəman övladı var,
Əməyi güllər açan Xanları, Bünyadı var.
Mahnıda adları çəkilən şəxslər Bəhram Nəsibovun eloğluları olan inqilabçılardır – Xanlar Səfərəliyev və Bünyad Sərdarov. Ancaq məlum olduğu kimi, sonradan inqilabçı-bolşeviklərin düz hərəkət etmədikləri ortaya çıxdı. Bir də artıq Qarabağın “tarlalarında neçə qəhrəman övladı” olması barədə statistika aparan yoxdur. Qalan misralar isə əladır.
Erməni Yepremyan mahnını “Sirun can” deyə oxuyur. Yəqin ki, klipdə Gora tutduq verməyən qızın adı Sirundur.
Əslində mən arzu edirəm ki, ermənilər bir gün “Qarabağ şikəstəsi”ni də oxusunlar. Buna haqları çatır – Qarabağı şikəst qoyduqlarına görə. Amma baxaq, görək, oxuya bilərlərmi? O ritmik muğamı oxumaq üçün adamda çox şey çatışmalıdır. Ermənlərin isə buna ən azı boğazları çatmaz. Yastı-yastı “Sarı gəlin” oxumağa nə var ki?
Bax, elə Gor Yepremyan da “Qarabağ” mahnısının zil yerini (“Bu çəmənlərdə gəzir Vaqifin şux gözəli”) oxumaqdan yayınır, Sirunun dalınca sürünür, pəsdən qarnının dərdini deyir.
Samir SARI 
