ABŞ-ın gələcək prezidenti Donald Tramp ilk dəfə prezident seçildikdən sonra Almaniyanın “Bild” qəzetinə müsahibə verib.
Trampın xaricə mediada birinci dəfə məhz alman qəzetini seçməsi təsadüfi deyil. Donald Tramp ABŞ-a köç edən alman mühacir ailəsində dünyaya gəlib. Lakin işin simvolik tərəfi bir yana. yeni prezident həmin müsahibədə həm Rusiyanı, həm Avropanı, həm də qalan dünyanı maraqlandıran bir sıra suallara cavab verib.
Trampın müsahibədə səsləndirdiyi fikirlər Qərbin və Rusiyanın siysi icmalçılarının marağına səbəb olub.
Siyasi ekspertlər Trampın xüsusilə Rusiya ilə münasibətlərin düzəlməsi ilə bağlı nüvə arsenalının azaldılması şərtini irəli sürməsinə diqqət çəkiblər.
Xatırladaq ki, Tramp Rusiya ilə anlaşmaları üçün Moskvanın nüvə arsenalını azaltmalı olduğunu irəli sürüb.
Bundan başqa, Trampın NATO-nu köhnəlmiş təşkilat adlandırması ayrıca müzakirə mövzusu olub.
Qərb mətbuatı onun Britaniyanın Avropa Birliyindən çıxmaq qərarına dəstək dolu sözlərini də xüsusi müşahidə altında tutub.
“Le Monde” qəzetinn yazarı Silviya Kaufman Donlad Trampın prezidentlyinin indidən hər kəs üçün məchul qalacağını bildirib.
“Donlad Tramp prezident olan kimi “əsl lider” və çox ağıllı adam” olan Vladimir Putinlə məhsuldar dialoq quracağını söz vermişdi.
Lakin onun komandası Rusiya haqqında tam əks fikirlərə malikdir. Hətta Rusiyaya olduqca yaxın olduğu bilinən ABŞ-ın gələcək dövlət katibi Reks Tillerson da Moskvanın “təhdid törətdiyini” və NATO-dakı müttəfiqlərinin bundan çəkinmək üçün kifayət qədər əsasları olduğunu söyləyib.
ABŞ-ın gələcək müdafiə naziri Ceyms Mattis isə Putinin Şimali Atlantika təşkilatını məhv etmək istədiyini və müdafiə olunmaq üçün zəruri tədbirlərin görülməsinin vacibliyini vurğulayıb”, - qəzet Tramp və onun administrasiyasından bir-birindən təzadlı məlumatlar gəldiyinə diqqəti cəlb edib.
Trampın nüvə silahlarının azaldılması ilə bağlı söylədikləri Rusiya ilə münasibətlərin düzəlməsi üçün etdiyi ilk konkret təklifdir”, - gazeta.ru yazır.
Qəzet Rusiya ilə strateji hücum silahlarının məhdudlaşdırılması ilə bağlı son müqavilənin 2010-cu ildə imzalandığını xatırladır. Həmin müqaviləyə əsasən tərəflər nüvə başlıqlı raketlərini hərəyə 1500-ə qədər azaltmalı idilər.
Müqavilə Barak Obama administrasiyası tərəfindən Rusiya ilə münasibətlərin yenidən düzələcəyinin təminatı olaraq gözdən keçirilmişdi. Lakın sonrakı dövrələrdə “yenidən düzəltmə”ni heç yada salan olmadı”, - qəzet yazır.
Bundan başqa, orta və kiçik məsafəli raketlərin ləğvi haqqında 1987-ci ildə imzalan müqavilənin taleyi də məlum deyil. Tərəflər bir-birini daima bu müqavilənin şərtlərin pozmaqda ittiham edirlər. ABŞ-ı narahat edən Rusiyanın yeni RS-24 “Rubej” raketlərini öz arsenalına daxil etməsidir. Bu raketlərin 2 min km-dən 6 min km-dək uçuş məsafəsi mövcuddur. Moskva isə həmin raket komplekslərinin qitələrarası hədəflərə yönəldiyini, bu səbəbdən “Orta və kiçik mənzilli raketlərin ləğvi” haqındda müqavilənin qüvvəsi altına düşmədiyini iddia edir.
Hazırkı dövrdə Rusiya ABŞ-ı nüvə başlıqlı raketlərin sayına görə üstələyir.
“ABŞ arsenalında onların sayı 1367 olduğu halda Rusiyanın əlində bu cür 1796 raket mövcuddur”, -ABŞ Dövlət Departamentinin hesabatında deyilir.
Rusyadan isə Trampın söylədiklərinə tez və sərt reaksiya gəlib.
“Rusiyaya yönəlik sanksiyaların götürülməsi hər şeyin sonu demək deyil. Biz bunu Ağ Evin getməkdə olan komandasının pis mirası hesab edirik. Bu mirası isə həmin komanda ilə birlikdə tarixə göndərməyin vaxtıdır”, - Federasiya Şurasının beynəlxalq əlaqələr üzrə komitəsinin sədri Konstantin Kosaçev bəyan edib.
Onun fikrincə, iqtisadi sanksiyaların götürülməsi müqabilində Rusiyadan təhlükəsizlik məsələlərində güzəşt gözləməyin heç bir mənası yoxdur.
Rusiya Elmlər Akademisyasının Dünya iqtisadiyyatı və beynəlxalq münasibətlər institutunun rəhbəri, akademik Aleksey Arbatov da siyasətçi ilə eyni fikridə olduğunu bildirib.
O, D.Trampın bəyanatını “improvizasiya” adlandırıb.
“Onu fantaziyaları heç bir hüdud tanımır”, - akademik söyləyərək nüvə tərksilahının sanksiyalarla heç bir bağlılığın olmadığını irəli sürüb.
Vaqif Hüseyn,
Musavat.com
